Giới thiệu
Mãng cầu xiêm được trồng nhiều ở các tỉnh miền Tây, Tây Ninh… Mãng cầu xiêm cho trái quanh năm nhưng mùa chính vụ là từ tháng 7 đến tháng 10 hàng năm, trái trung bình nặng từ 1 – 3 kg.
Hiện nay, toàn tỉnh Hậu Giang có 819 ha trồng mãng cầu xiêm, tập trung nhiều ở huyện Phụng Hiệp, Châu Thành, Long Mỹ và TP Ngã Bảy…
Mãng cầu xiêm còn gọi là mãng cầu gai, tùy theo điều kiện đất đai từng vùng có thể trồng bằng hạt, chiết hoặc ghép.
Mãng cầu xiêm có thể trồng được trên nhiều loại đất khác nhau, kể cả rất xấu, có thể chịu được nắng hạn nhưng chịu ngập úng kém. Đối với cây ghép gốc bình bát trồng được ở vùng ngập úng, nhiễm phèn và mặn.
Đặc điểm mảng cầu ghép bình bát
Theo kinh nghiệm của bà con nông dân, cây bình bát cùng họ với mãng cầu, sức sống rất mãnh liệt.
Chúng có thể tự mọc ở ven kênh rạch, đầm lầy, sống chung với các loại cây hoang dại vẫn phát triển tốt. Cây bình bát sống và thích nghi tốt với mọi loại đất như: nhiễm phèn, hạn, ngập úng nên có thể làm gốc ghép rất tốt cho mãng cầu xiêm.
Mảng Cầu Xiêm Ghép Gốc Bình Bát là kết hợp giữa cây Mảng Cầu Xiêm và gốc bình bát truyền thống, tạo nên một hiện vật độc đáo với sự phong phú và độc đáo trong hình dáng. Gốc bình bát được tạo hình một cách tinh tế, tạo nên sự uyển chuyển và sự phá cách, trong khi phần mảng của cây Mảng Cầu Xiêm mang lại một vẻ đẹp mềm mại và thanh lịch. Sự kết hợp này tạo ra một điểm nhấn nghệ thuật tuyệt vời cho bất kỳ không gian nào.
Hiệu quả kinh tế từ cây mảng cầu xiêm ghép bình bát
Cây mãng cầu ghép bình bát thì nước ngập không bị chết, còn nắng hạn thì lâu lâu tưới nước một lần, ngoài ra gốc là bình bát còn sống được trong môi trường nước nặm. Trung bình mỗi cây một năm thu hoạch thấp nhất khoảng 20 kg, giá bán 30.000 đồng/kg, vì vậy một cây trung bình cho thu nhập 600.000 đồng”
Kỹ thuật trồng cây mảng cầu xiêm ghép bình bát
So với trồng lúa trước đây thì trồng mãng cầu xiêm cho thu nhập gấp 6-8 lần. Không chỉ bán quả ăn tươi, mà đặc biệt là người dân đã biết cách chế biến trà mãng cầu, vừa tạo thêm việc làm vừa gia tăng giá trị cho nông sản”.
Theo bà con xã viên ở đây, mãng cầu xiêm là cây ăn trái vùng nhiệt đới, chịu nắng ẩm mưa nhiều, thích hợp trồng ở những nơi trảng nắng cho năng suất cao hơn và ít nhiễm sâu bệnh.
Đây là loại cây rất dễ trồng, hầu như trồng được quanh năm nhưng thường được trồng vào đầu mùa mưa để đỡ tốn công tưới nước cho cây ở giai đoạn đầu.
Nếu trồng ghép gốc bình bát thì nên trồng bình bát trước trong vườn đúng theo khoảng cách thiết kế. Khi bình bát đã lên được khoảng 5-6 tháng, gốc ghép có đường kính 1,2 – 1,5 cm thì tiến hành cắt và ghép mãng cầu.
Mãng cầu xiêm khi cây lớn cho trái cần tưới đủ ẩm vào mùa khô. Mãng cầu xiêm là loài cây dễ tính, nếu nắng hạn cần tưới cho đủ độ ẩm. Khi cây đang mang trái non nếu thiếu nước cây sẽ rụng lá và rụng trái. Trong mùa khô, tưới từ 2-3 lần/tuần. Đối với mãng cầu xiêm ghép gốc bình bát có thể tưới được nước ở độ mặn tới ngưỡng 11 phần nghìn, sức chịu đựng tốt nhất trong nhóm cây ăn trái.
“Một số diện tích trồng mãng cầu đã được khuyến nông tỉnh hỗ trợ áp dụng biện pháp tưới phun, tiết kiệm nước nhằm giảm công lao động. Nếu tưới thủ công mỗi hecta một người làm phải hết cả buổi, còn tưới bằng hệ thống tưới phun chỉ cần bật máy khoảng 15 phút là xong”, ông Quốc so sánh.
Theo kinh nghiệm của bà con nông dân, cây mãng cầu xiêm có nhiều hoa nhưng tỉ lệ đậu trái rất kém, trái nhỏ và méo mó. Chính vì vậy thụ phấn nhân tạo cho mãng cầu xiêm bằng phương pháp thủ công là biện pháp tối ưu, giúp cho trái nhiều và trái phát triển đều đặn.
Một ưu điểm là cây mãng cầu xiêm rất ít dịch hại. Tuy nhiên, ngành nông nghiệp khuyến cáo nhà vườn nên ứng dụng quy trình phòng trừ dịch hại tổng hợp trên cây mãng cầu xiêm, không sử dụng nông dược một cách bừa bãi, tuân thủ nguyên nguyên tắc 4 đúng trong việc phòng trừ dịch hại và các biện pháp an toàn lao động.
Nên sử dụng thuốc trừ rệp sáp và sâu đục trái có nguồn gốc sinh học và ứng dụng các bả sinh học khác nhằm bảo vệ môi trường. Vệ sinh vườn, thu gom đào hố chôn có xử lý vôi bột hoặc đốt cành chết, trái thối do nhiễm bệnh trong vườn.
Mãng cầu xiêm từ khi đậu trái đến khi thu hoạch là khoảng 12 – 13 tuần, giai đoạn này trái đã chín sinh lý.
Tùy theo yêu cầu của thị trường mà có thể thu hoạch trái sớm hay muộn. Trái mãng cầu xiêm rất dễ bị tổn thương do cấu trúc vỏ mỏng nên cần thu hoạch cẩn thận để tránh bị dập, ảnh hưởng đến chất lượng.
Kỹ thuật ghép mãng cầu xiêm trên gốc bình bát
Hện nay nông dân đang phát triển diện tích trồng mãng cầu xiêm ghép trên gốc cây bình bát vì gốc cây bình bát có khả năng chịu đựng được môi trường ngập úng, mặn nhất là chịu phèn rất tốt. Mãng cầu xiêm được ghép trên gốc cây bình bát tiếp hợp sinh trưởng, kết trái rất tốt, năng suất cao mà không cần phải chăm sóc nhiều. Vì thế, đối với vùng đất nhiễm phèn, mặn có thể đây là hướng sản xuất thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu. Sau đây là kỹ thuật ghép mãng cầu xiêm trên gốc cây bình bát và biện pháp quản lý một số dịch hại phổ biến trong quá trình sinh trưởng và phát triển.
Cách ghép cây rất dễ dàng, sau khi trồng gốc bình bát được 12-18 tháng là tiến hành ghép được. Hiện nay, cách ghép mắt, ghép cửa sổ vẫn là phổ biến và dễ thực hiện nhất. Khi ghép mắt chỉ sử dụng một mắt ở cành ghép cùng với một mãnh vỏ trên có mắt, tốt nhất nên sử dụng gốc ghép và cây lấy mắt ghép đang trong giai đoạn sinh trưởng mạnh. Tuyển chọn mắt ghép kỹ (chọn nhánh lấy mắt ghép phải có đỉnh sinh trưởng đều). Tiến hành bóc một mãnh vỏ ở gốc ghép, kích thước đúng bằng mãnh vỏ mang mắt ghép (độ dài 3-4cm, chiều ngang 2 cm), lấy dao rạch hai đường dọc bằng chiều ngang mắt ghép. Cắt một nhát ngang phía dưới và nạy vỏ cắt ngắn chỉ để lại lưỡi khoảng 1cm, áp mãnh vỏ mang mắt ở cành ghép vào rồi buộc chắt. Sau khi ghép mắt, cần phải che đậy kỹ để không cho nước vào, vì tầng sinh gỗ rất dễ chết do vậy khi bóc xong phải ghép ngay không sờ tay vào và không được làm bẩn. Tốt nhất nên tiến hành ghép vào đầu mùa mưa vì cây đủ nước và dễ hút chất dinh dưỡng trong đất.
